Zonnepanelen uitzetten bij negatieve stroomprijzen: hoe werkt het?

De groei van duurzame energie heeft ons de afgelopen jaren veel voordelen gebracht, maar soms kan het overschot aan zonne- en windenergie ook zorgen voor onverwachte gevolgen. Een van die gevolgen is de toenemende hoeveelheid negatieve stroomprijzen. In 2024 waren er bijvoorbeeld maar liefst 458 uren^[2] waarin de energieprijs negatief was – dat is bijna 5% van de uren!

Wat betekent dit voor jou als zonnepaneeleigenaar? Simpel gezegd: op momenten dat de energieprijzen negatief zijn, moet je betalen voor de stroom die je teruglevert aan het net. Dit maakt het verstandig om te kijken naar manieren om je zonnepanelen uit te schakelen of te optimaliseren tijdens negatieve prijsuren.

‍

Negatieve stroomprijzen: hoe ontstaan ze?

Negatieve stroomprijzen ontstaan wanneer er meer energie wordt geproduceerd dan er verbruikt wordt. Vooral op zonnige en winderige dagen, wanneer zowel zonne- als windenergie in overvloed aanwezig is, kan dit overschot optreden. Als gevolg hiervan dalen de prijzen op de energiemarkt, en soms worden ze zelfs negatief. Dit betekent dat energieleveranciers consumenten betalen om energie te verbruiken, omdat ze de overtollige energie kwijt moeten.

Voor zonnepaneeleigenaren is dit echter een probleem, omdat zij juist energie terugleveren aan het net. In plaats van geld te verdienen met opgewekte stroom, kunnen zij in sommige gevallen zelfs geld moeten betalen om deze terug te leveren.

‍

Wat kun je doen? Opties om zonnepanelen uit te zetten

Er zijn verschillende manieren om te reageren op negatieve prijzen. Een van de eenvoudigste oplossingen is je zonnepanelen tijdelijk uitschakelen om te voorkomen dat je geld verliest. Maar hoe doe je dit op een veilige en efficiënte manier?‍

1. Handmatig uitzetten

Een optie is om handmatig in de meterkast de groep van de zonnepanelen uit te schakelen. Dit lijkt misschien een eenvoudige oplossing, maar het wordt sterk afgeraden door professionals^[3]. Elektronische apparatuur kan namelijk beschadigd raken als deze plotseling onder spanning wordt uitgezet. Bovendien moet je niet vergeten om de zonnepanelen weer aan te zetten wanneer de prijzen weer positief worden. Dit proces kost tijd en is foutgevoelig.

2. Automatische uitschakeling met Enphase zonnepanelen

Een betere en veiligere manier is om je Enphase zonnepanelen uit te schakelen via de app. Dit vereist wel wat voorbereiding, maar het biedt een geautomatiseerde oplossing die je systeem beschermt tegen negatieve prijzen zonder dat je voortdurend handmatig hoeft in te grijpen. Hiervoor moet je een dynamisch energiecontract hebben en beschikken over de IQ Gateway Metered, de IQ Gateway Standard beschikt helaas niet over deze functie.

Om je Enphase zonnepanelen automatisch te optimaliseren, volg je deze stappen:

1. Open de Enphase app en ga naar het batterijprofiel.
2. Selecteer de optie om AI-optimalisatie toe te passen.
3. Voeg je elektriciteit importtarief toe.
4. Bevestig dat je een dynamisch tariefcontract hebt met je energieleverancier.
5. Accepteer de gebruiksvoorwaarden.

Let op: het kan tot 6 uur duren voordat deze wijzigingen zijn doorgevoerd. Zodra bij het batterijprofiel "AI-optimalisatie" wordt weergegeven, is je systeem ingesteld om automatisch te reageren op negatieve prijzen.

3. Dynamische tariefcontracten en beperkingen

Om optimaal gebruik te maken van deze technologie, moet je wel een dynamisch energiecontract hebben met je energieleverancier. Dynamische tarieven passen zich aan de actuele marktprijzen aan, wat betekent dat je profiteert van lage prijzen wanneer de vraag laag is en je kunt besparen tijdens piekuren.

‍

Nadelen van het uitzetten van zonnepanelen

Hoewel het uitschakelen van zonnepanelen aantrekkelijk kan lijken bij negatieve prijzen, zijn er ook nadelen aan verbonden:

• Beperkt uitschakelen: Zonnepanelen schakelen niet volledig uit bij negatieve prijzen, maar verlagen het vermogen tot het niveau dat wordt geconsumeerd in de woning. Hierdoor kan je niet profiteren van de negatieve prijzen van het net.
• Vereisten voor dynamisch tarief: Niet iedereen heeft een dynamisch energiecontract, en het overschakelen naar een dergelijk contract kan aanvullende kosten met zich meebrengen.
• Vereist mogelijk een investering: Het gebruik van AI-optimalisatie vereist de aanschaf van specifieke apparatuur zoals de IQ Gateway Metered, wat niet altijd standaard is bij elke installatie.

‍

Conclusie: is uitschakelen de beste oplossing?

Met het toenemende aantal negatieve stroomuren kan het verstandig zijn om te overwegen hoe je met deze situaties omgaat. Hoewel het handmatig uitschakelen van zonnepanelen wordt afgeraden, biedt de Enphase app een praktische en veilige manier om je energieproductie te optimaliseren. 

Daarnaast is het de moeite waard om te kijken naar aanvullende oplossingen die ook benoemd zijn in deze blog. Zo kun je de energie die je opwekt optimaal benutten, zelfs wanneer de marktprijzen negatief zijn.

Wil je meer weten over de beste opties voor jouw situatie? Neem dan contact met ons op bij 100%ZON. Wij helpen je graag verder met advies op maat!

‍

Bronnen:

[1] https://accuselect.nl/nieuws/negatieve-stroomprijzen

[2] https://www.datadame.nl/energie/negatieve-stroomprijzen-2024/ 

[3] https://doe-duurzaam.nl/podcast/henry-lootens-dc-ev-power-electronics-expert-over-vehicle-to-grid/